Jak odnaleźć zaginioną osobę, gdy miliony ludzi szukają swoich bliskich, a wydarzenia, które do tego doprowadziły, są coraz bardziej odległe? Jak powstało nasze archiwum? Kto z niego korzystał, kto miał do niego dostęp? Odpowiedzi na te pytania znaleźć można na wystawie stałej „Pomnik z papieru. Historia Arolsen Archives”.

Pod panowaniem nazistowskim w latach 1933-1945 deportowano i zamordowano wiele milionów ludzi. W celu poszukiwania zaginionych osób i rekonstrukcji ich losów w Arolsen powstało jedno z największych archiwów poświęconych zbrodniom nazistowskim. W jego zbiorach znajduje się ponad 30 milionów dokumentów, kart personalnych i list dotyczących ofiar Holokaustu, więźniów obozów koncentracyjnych, pracowników przymusowych z innych krajów oraz Ocalonych. Po zakończeniu drugiej wojny światowej zwycięscy alianci zaczęli tworzyć struktury mające służyć poszukiwaniom ofiar prześladowań nazistowskich oraz zbieraniu dokumentów, które miały pomóc w rekonstrukcji ich losów.

»Niemcy odebrali mi moje jedyne dziecko, sześcioletnią dziewczynkę, w 1944 roku. Wiem tylko tyle, że ponoć przebywała w obozie Birkenau.«

Sarah Talvi, Ateny, 16.11.1948

Tak właśnie powstała w 1948 roku International Tracing Service (Międzynarodowa Służba Poszukiwań). Początkowo miała być tylko tymczasową instytucją, lecz przetrwała do dziś. Od 2019 roku nosi nazwę Arolsen Archives – Międzynarodowe Centrum Prześladowań Nazistowskich.

Wystawa zajmuje około 160 m2 i mieści się w dawnym domu towarowym w Bad Arolsen. Lokalizacja ta jest jednak tylko rozwiązaniem tymczasowym. W najbliższych latach powstanie nowy budynek archiwum, w którym znajdzie się również wystawa. Jej obecna lokalizacja jest pewnego rodzaju symbolem zmian, jakie zachodziły w rozwoju Arolsen Archives. 245 eksponatów opowiada bogatą historię trwających od siedmiu dekad poszukiwań zaginionych osób i prób dokumentacji zbrodni nazistowskich. Ponadto ilustruje różnice w sposobach obchodzenia się z dokumentami historycznymi oraz ofiarami prześladowań. Jednym z głównych punktów wystawy jest 26-metrowa instalacja zawierająca fragment dawnej Centralnej Kartoteki Imiennej.

Teczki dokumentują ekshumację ofiar marszy śmierci za pomocą numerów więźniów na ubraniach.

Miliony losów – dwa przykłady

Na przykładzie losów Ocalonej z Holokaustu, Żydówki Esther Bejarano, oraz byłego robotnika przymusowego Augustyna Afanasewicza wyjaśniamy naszą pracę z dokumentami i zapytaniami.

Animacje

Wycieczka 360°

Weź udział w wirtualnej wycieczce po naszej wystawie! Tutaj możesz odkryć poszczególne stacje i tematy online.

Wycieczka 360°

Często zadawane pytania

Support us
Nauczyć się więcej