Korzystanie z Archiwum Cyfrowego
Nasze zbiory dokumentów dotyczących osób prześladowanych w okresie narodowego socjalizmu są częścią dziedzictwa UNESCO „Pamięć Świata”. Zależy nam, aby mogło z nich korzystać jak najwięcej odbiorców, dlatego stopniowo udostępniamy coraz więcej zasobów archiwalnych w Internecie. Kwerendy w naszym archiwum może prowadzić każdy: naukowcy, rodziny osób prześladowanych, edukatorzy oraz wszystkie zainteresowane osoby, niezależnie od lokalizacji.
Podczas wyszukiwania dokumentów w Archiwum Cyfrowym należy mieć świadomość, że wyświetlone wyniki nie zawsze obejmują wszystkie dokumenty na interesujący Państwa temat. Na chwilę obecną w Internecie dostępna jest zaledwie część naszych zasobów. Ponadto niektóre dokumenty posiadamy tylko w formie skanów, funkcja wyszukiwania nie rozpoznaje więc ich treści. Dotyczy to na przykład list nazwisk więźniów zarejestrowanych w obozach koncentracyjnych.
Zasoby Archiwum Cyfrowego dotyczące osób prześladowanych w okresie narodowego socjalizmu
Które z 30 milionów oryginalnych dokumentów ze zbiorów Arolsen Archives są już dostępne w Internecie? Są to przede wszystkim dokumenty ważne z punktu widzenia interesu publicznego, np. powstałe w obozach koncentracyjnych i gettach. Kolejne kryterium stanowi stopień przygotowania i łatwość przeszukiwania danego zasobu. Dokumenty dotyczące tzw. marszów śmierci można wyszukiwać wedle lokalizacji za pomocą interaktywnych map, co jest szczególnie praktyczne z punktu widzenia lokalnych projektów edukacyjnych czy inicjatyw upamiętniających.
Archiwum Cyfrowe dzieli się tematycznie na następujące zasoby:
- Osoby przemieszczone (tzw. dipisi): przejrzysty zasób złożony z dokumentów powojennych, m.in. kwestionariuszy Międzynarodowej Organizacji Uchodźców (IRO), często zawierających również zdjęcia respondentów.
- Obozy koncentracyjne, getta, więzienia: akta osobowe dotyczące poszczególnych więźniów, w tym szczególnie bogate zasoby z obozów koncentracyjnych Dachau i Buchenwald, ponadto listy transportowe i listy zarejestrowanych więźniów z różnych obozów.
- Zbiory szczególne: m.in. zdjęcia tzw. Effekten, czyli przedmiotów osobistych znajdujących się w zbiorach Arolsen Archives.
Często zadawane pytania
Warto skierować zapytanie do Arolsen Archives. Nawet jeśli wyszukiwanie nie dało żadnych wyników, nie oznacza to, że w naszych zbiorach nie ma żadnych dokumentów na dany temat. Archiwum Cyfrowe obejmuje zaledwie część zbiorów. Ponadto niektóre dokumenty posiadamy tylko w formie skanów, funkcja wyszukiwania nie rozpoznaje więc ich treści. Dotyczy to na przykład list nazwisk więźniów zarejestrowanych w obozach koncentracyjnych. Mimo nieustających wysiłków z naszej strony, przystosowanie całości zbiorów do udostępnienia w Internecie będzie kosztowało jeszcze wiele lat pracy. Zależy nam jednak na jak najszybszym udostępnieniu dokumentów dotyczących osób prześladowanych w okresie narodowego socjalizmu, ocalonych z Holokaustu, prześladowanych politycznie, członków ruchu oporu, a także zapomnianych grup ofiar takich jak Romowie i Sinti czy robotnicy przymusowi wywożeni do Trzeciej Rzeszy.
Niemal wszystkie dokumenty związane z obozami koncentracyjnymi zostały sporządzone przez sprawców. Oznacza to, że tworzyli je i korzystali z nich narodowi socjaliści zatrudnieni w administracji obozowej. Z tego względu pewne treści, zwłaszcza uwagi dotyczące wyglądu zewnętrznego lub powodu aresztowania danego więźnia, są rasistowskie i poniżające. Do informacji zawartych w takich dokumentach należy więc podchodzić wyjątkowo ostrożnie. W pracy z nimi nieodzowna jest krytyczna analiza. Nasz e-Guide, czyli przewodnik elektroniczny, ułatwi Państwu umiejscowienie dokumentów we właściwym kontekście. W prosty i interaktywny sposób opisuje on najczęściej spotykane typy dokumentów: kto i po co je stworzył, jakie zawierają informacje i na co należy zwrócić uwagę podczas ich analizy. Link do e-Guide znajdą Państwo tutaj.
Każde państwo członkowskie Komisji Międzynarodowej Arolsen Archives ma prawo do własnej kopii zbiorów Archiwum Cyfrowego oraz ich udostępniania. Dzięki temu kwerendy można prowadzić nie tylko w samym Bad Arolsen, ale też za granicą. Kopie są corocznie aktualizowane i dostępne w następujących instytucjach:
- Belgia: Archives de l’État en Belgique, Bruksela
- Francja: Archives Nationales, Pierrefitte-sur-Seine
- Izrael: Yad Vashem, Jerozolima
- Luksemburg: Staatskanzlei – Erinnerungsdienst an die Opfer des Zweiten Weltkriegs, Luksemburg
- Polska: Instytut Pamięci Narodowej (IPN), Warszawa
- Stany Zjednoczone: United States Holocaust Memorial Museum (USHMM), Waszyngton
- Wielka Brytania: The Wiener Library, Londyn
W przypadku korzystania z Archiwum Cyfrowego obowiązują te same przepisy co podczas osobistej wizyty w Arolsen Archives. Przepisy te zostały zdefiniowane przez najwyższy organ kierowniczy instytucji, Komisję Międzynarodową. Dlatego nie pokrywają się one z niemieckim ani żadnym innym krajowym prawem archiwalnym.
Zasoby Archiwum Cyfrowego zawierają wrażliwe dane dotyczące osób prześladowanych. Mogą to być dane o wyznaniu, pochodzeniu, stanie zdrowia, orientacji seksualnej, światopoglądzie, członkostwie w związkach zawodowych lub partiach politycznych, a także o karalności danej osoby.
Każdy użytkownik Archiwum Cyfrowego odpowiada osobiście za przestrzeganie przepisów ochrony danych osobowych oraz innych obowiązujących praw. Dotyczy to również poszanowania interesów innych osób zainteresowanych oraz ogólnie akceptowanych praktyk dotyczących danych osobowych. Arolsen Archives nie odpowiadają za publikacje powstałe w wyniku korzystania ze zbiorów Archiwum Cyfrowego.
Jeśli odkryją Państwo w zbiorach dane osobiste swoich bliskich, na których publikację nie wyrażają Państwo zgody, prosimy o kontakt.
