#StolenMemory
w trasie
Wystarczy tylko otworzyć drzwi: wszystkie nasze trzy kontenery wystawowe #StolenMemory są właśnie w trasie. Zatrzymują się w rozmaitych miejscach w Niemczech i w Polsce, aby przybliżać losy dziesięciorga więźniów obozów koncentracyjnych. Rzeczy osobiste, jakie po nich zostały, znajdują się w Arolsen Archives.
Obrączki ślubne, zdjęcia dzieci, pamiątki rodzinne… Kiedy naziści zamykali więźniów w obozach koncentracyjnych, zabierali im wszystkie rzeczy osobiste. W Arolsen Archives znajduje się około 2,5 tys. kopert zawierających przedmioty należące do osób z ponad 30 różnych krajów. Rzeczy te nie są częścią zbiorów archiwalnych jako takich, ale czekają na zwrot rodzinom ich właścicieli.
Od początku kampanii #StolenMemory, dzięki zaangażowaniu naszych wolontariuszy, udało się przekazać krewnym prześladowanych przez nazistów ponad 700 pamiątek. Zwrócone przedmioty mają dla bliskich niezwkłą wartość. Czynią też pamięć i upamiętnienie tych, którzy odeszli, bardziej namacalnymi i często są ostatnimi śladami, jakie po nich zostały. Nasze wystawy #StolenMemory informują o losach prześladowanych i zachęcają do wspierania akcji poprzez prowadzenie własnych poszukiwań.
Na wystawie objazdowej prezentujemy między innymi rzeczy Wiesławy Brzyś, które w międzyczasie mogą wrócić do rodziny.
Mobilny kontener w trasie
Wystawy objazdowe zostały zrealizowane w przerobionych kontenerach transportowych z rozkładanymi ścianami bocznymi. Ekspozycja #StolenMemory wykorzystuje zdjęcia przedmiotów, które zostały skonfiskowane ich właścicielom, aby opowiedzieć historie pięciorga osób, których krewnych wciąż poszukujemy. Pięć innych plakatów przedstawia historie przedmiotów osobistych, które już udało się zwrócić rodzinom.
Dzięki aplikacji wykorzystującej rzeczywistość rozszerzoną również sami krewni mają możliwość opowiedzenia o swoich doświadczeniach. Wystarczy pobrać aplikację i skierować swój smartfon na plakat, aby obejrzeć krótkie wywiady, w których krewni właścicieli przedmiotów opisują prześladowania, jakich doświadczyli członkowie ich rodzin. Mówią również o tym, co te przedmioty znaczą dla nich teraz, gdy zostały zwrócone. Inne plakaty informują o systemie obozów koncentracyjnych, jak i samej kampanii #StolenMemory.
Wystawa została zainstalowana w kontenerze morskim, który jest przewożony na ciężarówce i umieszczany w centralnym miejscu o dużym natężeniu ruchu publicznego.
Emocjonalny odbiór wystawy
Dzięki zastosowaniu perspektywy biograficznej i skupieniu się na losach poszczególnych ofiar, nasze wystawy zachęcają zwiedzających do reagowania na poziomie emocjonalnym. Takie podejście jest szczególnie odpowiednie dla młodych ludzi. Poniższy film pokazuje gości opisujących swoje wrażenia po zobaczeniu ekspozycji #StolenMemory:
Projekty opierające się na współpracy z lokalnymi instytucjami, takimi jak szkoły czy stowarzyszenia, dają młodym ludziom możliwość pracy z biografiami i dokumentami oraz samodzielnego poszukiwania śladów krewnych. W tym celu na stronie internetowej #StolenMemory udostępniliśmy do pobrania bezpłatne materiały edukacyjne.
Strona zawiera również inne interesujące zasoby: krótkie filmy animowane z uzupełniającymi je historiami internetowymi oraz wywiady wideo, w których krewni opowiadają o losach ofiar. Na stronie można znaleźć również informacje o trasie objazdowej wystawy, a także zdjęcia 360 stopni niektórych obiektów. Zamieszczone na stronie #StolenMemory filmy animowane były już pokazywane na różnych międzynarodowych festiwalach filmowych, a w czerwcu 2021 r. zdobyły nagrodę Grimme Online Award w kategorii „Wiedza i edukacja”.
Dzięki środkom finansowym, przekazanym przez pełnomocnika rządu federalnego Niemiec ds. kultury i mediów w ramach programu wspierania kultury na obszarach wiejskich, możliwe było zaprojektowanie i zbudowanie pierwszego kontenera wystawowego #StolenMemory. Drugi kontener został sfinansowany przez Arolsen Archives. Trzeci powstał dzięki hojnemu wsparciu amerykańskich placówek dyplomatycznych w Niemczech i Polsce i będzie przemierzał oba kraje. Większa część osób, do których należały przedmioty przechowywane w archiwum, była Polakami lub Niemcami.
Kontener został zaprojektowany przez architekta Stefana Blaasa, a jego konstrukcją zajęła się berlińska firma Containermanufaktur.
Przychodzimy do Ciebie
Zainteresowane pokazaniem ekspozycji miasta i wsie nie muszą płacić za organizację wystawy #StolenMemory – Arolsen Archives udostępniają kontenery bezpłatnie i organizują ich transport do i z każdego miejsca. Wspieramy Was również poprzez dostarczanie ulotek, broszur i plakatów, a także możemy Wam pomóc w działaniach PR.
Potrzebujemy tylko dobrej lokalizacji z dużym natężeniem ruchu pieszego. Ideą wystawy objazdowej jest to, aby ludzie „natknęli się” na nią w przestrzeni publicznej. Oglądanie osobistych przedmiotów i poznawanie losów ich właścicieli skłania odwiedzających do refleksji nad prześladowaniami nazistowskimi i ich skutkami aż po dzień dzisiejszy.
